બદલી -૧

 

બસ હું હવે ઘરમાં બેસી નહી શ્કું’ ?

‘કેમ તને વાંધો શું છે’?’

‘તું જાણે છે, જીગર અને અમી કોલેજમાં ગયા. આખો દિવસ મારે ઘરમાં શું કરવાનું’?

‘તારું મનમાન્યું કાઈ શોધી કાઢ’.

‘ખબર નથી પડતી, નવરું બેસવું એ મારા સ્વભાવમાં નથી’.

‘ભૂલી ગઈ બાળકો નાના હતા ત્યારે તને શોપિંગ કરવું ગમતું. ટીવી જોવો ગમતો. ભરવું ગુંથવું ગમતું. ‘હવે સમય છે તો કરને કોણ ના પાડે છે?’

અનુ વિચારમાં ડૂબી ગઈ. તેને ખબર હતી શાંત ચિત્તે વિચાર કરીશ તો માંહ્યલો સાચો જવાબ આપશે. અચાનક તેની આંખોમાં ચમક આવી. અંતરમાં ડોકિયા કર્યું તો જે સૂતેલી તમન્ના હતી તે સપાટી ઉપર આવી ગઈ. જતિનને કે કોઈને પણ વાત કરવાનું ઉચિત ન માન્યું.  તેને પોતાની જાત ઉપર ગર્વ થયો. હવે કઈ રીતે એ દિશામાં ચક્ર ચાલુ કરવા તે વિચારી રહી. સાંજે જતિન આવ્યો, અનુના મોઢા ઉપરની ચમક જોઈ ખુશ થઈ ગયો.

‘અરે, શું વાત છે ? કોઈ અલ્લાઉદ્દિનનો ખજાનો હાથ લાગ્યો કે શું ‘?

‘એવું જ કાંઈ સમજ’.

‘મને કહે તો ખરી તારી ખુશીમાં હું ભાગ નહી પડાવું , શામિલ થઈશ’.

‘ અરે તને કહી દંઉ પછી મારી બધી મઝા મારી જાય. બસ તું તુક્કા લડાવ્યા કર, વખત આવ્યે વાજતું ગાજતું આવશે ત્યારે તને ખબર પડશે’.

અનુએ દૃઢ નિશ્ચય કર્યો,’ સહુથી પહેલા ખુશ ખબર હું જ જતિનને આપીશ’!

‘ઓ.કે. મહારાણી જેવી તમારી મરજી’.

અનુનો આનંદ સમાતો ન હતો.. તેને પોતાની જાત ઉપર ગર્વ થયો. ભૂગર્ભમાં દટાઈ ગયેલી તેની મનોકામના સળવળી ઉઠી. શનિ અને રવીવારે મજા કરી સોમવારથી ચક્રો ગતિમાન કર્યા. સહુ પ્રથમ જૂની ફાઈલો શોધી કાઢી. તેનું કામ ચોક્કસ હોવાને કારણે બધા ‘કાગળિયા’ મળવામાં મુશ્કેલી ન પડી. બધું વ્યવસ્થિત કર્યું  બાપરે કેટલા કાગળિયા જોઈતા હતા. ડિસ્ટ્રિક્ટમાં ફોન કરી સઘળી માહિતી એકઠી કરી. લગ્નને ૨૫ વર્ષ પછી આવી બધી ધમાલ કરવી ગમી નહી, પણ જો કામ થઈ જાય તો આનંદ ખૂબ પામવાની હતી.

કોલેજ ગ્રેડ્જ્યુએટનું સર્ટિફિકેટ કાઢ્યું. માર્કશિટ કાઢી. ભારતમાં ડિપ્લોમા કર્યો હતો તે પણ કાઢ્યો. જન્મનું  તેમજ લગ્નનું સર્ટિફિકેટ પણ કાઢ્યું.  બધા ‘પેપર વર્ક’નું ફોલ્ડર બનાવ્યું . ઓફિસમાં આવી પહોંચી. પ્રોસિજર ખૂબ લાંબો હતો.

‘તમારી માર્કશિટનું ઈવોલ્યુશન કરાવવું પડશે.’

‘કેટલો સમય લાગશે ?

પંદર દિવસ.

૭૫ ડોલર લાગશે.

બેંકમાં જઈને અનુ રોકડા લઈ આવી.

પાછૉ ઓફિસમાં પહોંચી,  બધું બરાબર છે, પણ એક વાંધો છે.

શું ?

અમેરિકન કાયદા અને નિયમ પ્રમાણે ,’તમે કોલેજ ગ્રેડ્જ્યુએટ’ નથી.

અનુ ચમકી, ગુસ્સો ખૂબ આવ્યો પણ બતાવાય નહી એ બરાબર જાણતી હતી.

મુખ પર બનાવટી સ્મિત રેલાવી કહે , કારણ શું છે?

‘તમે ૧૫ વર્ષ ભણ્યા છે. અંહી કોલેજ પૂરી કરો ત્યારે ૧૬ વર્ષ જોઈએ.

‘હું ભારતમાં ભણી હતી .પછી એક વર્ષ લૉ કર્યું હતું. બી.એડ.નો ડિપ્લોમા પણ લીધો છે. તે વાત ક્લાર્કને મનાવતા નેવના પાણી મોભે ચડ્યા. પણ આખરે પોતાનો મુદ્દો સમજાવીને રહી.

‘ઓ.કે. તમારી વાત માની લંઉ છું. ‘

જતીન, અનુની વ્યસ્તતા જોઈ રહ્યો હતો. તેને થયું નક્કી કોઈ મોટી વાત છે. એક પણ સવાલ પૂછ્યો ન હતો. તે રાહ જોતો હતો કે ક્યારે અનુ પોતાની મેળે આવે અને વધાઈ ખાય. ધિરજ ધરવા સિવાય કોઈ રસ્તો પણ ન હતો. ખેર, જ્યાં સુધી અનુ ખુશ છે પછી કોઈ વાંધો નથી.

બે અઠવાડિયા પછી પરિણામ આવ્યું. હજુ તો ઘણી પ્રક્રિયા બાકી હતી.

‘તમારી કમપ્લિટ ફિઝિકલ ચેક અપ, તમાર સંપર્કમાં હોય એવી ત્રણ વ્યક્તિના નામ આપો. અંતે તમારી “ક્રેડિટ ચેક’. બાપરે એક મહિનો થઈ ગયો હજુ કોઈ સમાચાર નથી. મારા આપેલા નામ અને નંબર ઉપરથી મારા વિષે માહિતી મેળવી. ક્રેડિટ ચેકમાં કોઈ વાંધો આવ્યો નહી.

આ બાજુ મારા પતિ દેવ હવે મને શંકા કુશંકાથી જોવા લાગ્યા. એવું તે શું હું કરી રહી છું કે મારી પાસે સમય નથી. તેમની થોડી અવહેલના પણ કરી રહી હતી. જતીનને મારા પર વિશ્વાસ સંપૂર્ણ હતો. કોઈ ખોટું કામ નહિ કરું તેની ખાત્રી ગળા સુધી હતી.  એકવાર મેં તેમને બાળકો સાથે વાત કરતા સાંભળ્યા.

‘જીગર તને ખબર છે, મમ્મી શું કરવા જઈ રહી છે’?

‘હેં પપ્પા, મમ્મીને તમારાથી ખાનગી આ ઉમરે શું કરવાનું હોય’.

‘અરે બેટુ, મને પણ કહેતી નથી ,કદાચ તું એનો વહાલો દીકરો છે , તને ખબર હોય’.

”પપ્પા મને કાંઇ ખબર નથી, જેવી ખબર પડશે એવો તમને ફોન કરીશ ‘ કહી જિગરે ફોન મૂકી દીધો.

અમીના તો આશ્ચર્યનો પાર ન રહ્યો.

‘શું પપ્પા મમ્મીએ તમારાથી કંટાળીને નવો મિત્ર તો નથી શોધી લીધો ને?’

‘બેટા તું બેફિકર રહેજે શનિ, રવી તારી મમ્મી અને હું સાથે જ હોઈએ છીએ. હા, ચાલુ દિવસોમાં જલસા કરતી હોય તો મને ખબર નથી.’

‘ અમી બિટિયા, તું મારા તરફથી જાસૂસી કરીને મને ખબર આપજે’. કહી જતિને ફોન ઠપકાર્યો. તેની ધિરજ હવે સિમા ઓળંગી રહી હતી.

અનુને જતિનની હાલત પર દયા આવતી. તેનું મન મક્કમ હતું. જ્યં સુધી શાળામાં ‘બદલીની’ નોકરી ન મળે ત્યાં સુધી કોઈને કશું જ કહેવું ન હતું. બદલીને માટે અમેરિકામાં ,”Subastitute” શબ્દ પ્રચલિત છે. જ્યારે કોઈ ટીચર ગેરહાજર હોય તો બદલીના લિસ્ટમાંથી ફોન કરીને બોલાવે. બને ત્યાં સુધી સવારે સાડા છથી સાતની વચ્ચે ફોન આવે. આ નોકરીનો એક મુખ્ય ફાયદો તમે ગમે ત્યારે રજા લો વાંધો નહી. હા, એક શરત છ મહિનાથી વધારે ગેરહાજર નહી રહેવાનું. ફોનમાં જણાવ્યું હોય એ શાળામાં પહોંચી જવાનું. તમારા ટેબલ ઉપર આખા દિવસની શૂચી તૈયાર હોય કે તમારે શું કરવાનૂ છે.

જતિનને ફરવાનો ખૂબ શોખિન હતો. અનુ પાસે ભારતની સ્નાતકની પદવી તેમજ બી. એડ. બન્ને હાજર હતા. જેને કારણે નોકરી ન મળવાનું કોઈ ખાસ કારણ ન હતું.

અનુ, રોજ કાગડોળે રાહ જોતી, ક્યારે ફોન આવે. ક્યારે ટપાલ કે ઈન્ટરનેટ પર જવાબ આવે. લો, નાતાલની રજાઓ આવી ગઈ. પંદર દિવસ વધુ રાહ જોવાની. અનુની ઈંતજારી હમણા થોડી કાબૂમાં હતી. જિગર અને અમી  ઘરે આવ્યા હતા.

‘મમ્મી હાલમાં શું નવા જૂની છે?’  અમીએ દાણો ચાંપી જોયો.

‘શું હોય બેટા, જીમમાં એરોબિક્સ કરવા જાંઉ છું . કમ્યુનિટિ સેંટરમાં ‘બ્રાઝિલિયન એમ્બ્રોડરી શિખું છું. બાકી રજાઓમાં તારા પપ્પાજી સાથે પાર્ટી અને સિનેમા. આમ બાળકો સાથે નાતાલની રજાઓમાં મોજ માણી. પહેલી જાન્યુઆરીના દિવસે સવારના સરસ બ્રેકફાસ્ટ ખાઈને ચારે જણા ‘મોનોપોલી’ રમવામાં મશગુલ થઈ ગયા. સવારે ભારે ખાધુ હતું એટલે ચાર વાગતા .મેક્સિકન ખાવા ગયા. બસ હવે એક અઠવાડિયુ બાકી હતું

જિગર અને અમીને મન ભરીને  શોપિંગ કરાવ્યું. તેઓ ગયા એટલે અનુ પાછી ચિંતામાં પડી ગઈ. આજે જતિનને રજા હતી. જતિન પૂછ્યા વગર ન રહી શક્યો.’ હાય, કેમ ચાલે છે તારું કામકાજ ?’

‘નિરાશા ભર્યા સ્વરે અનુ બોલી, શું ચાલે, કાંઇ ખબર પડતી નથી ‘.

‘અરે, યાર હું તને કાંઈ મદદ કરી શકું’?

અનુ સાવધ થઈ ગઈ, આમ ફોસલાવીને મારી પાસેથી  જતિનને વાત જાણવી છે. એકદમ બોલી ઉઠી, ‘મારે તારી જરાય મદદ ન જોઈએ, સમજ્યો ?’

‘ઓ કે બાબા, એમાં ગુસ્સે શું કામ થાય છે’.

જતિનને લાગ્યું આ સાપને છંછેડવામાં મઝા નથી. શામાટે હું શંકા કરું છું. જવા દે, કહેવું હોય તો કહે નહી તો, આગળ ન બોલ્યો, ન વિચાર્યું.

ગઈકાલે શરદીને કારણે અનુ પથારીમાં આળોટતી હતી. વહેલી સવારે જ્યારે ફોનની ઘંટડી રણકી ત્યારે તેની આંખ ન ખૂલી. જતિને વિચાર્યું ઉઠાડવી નથી આજે મારી ચા બનાવીશ અને તેની બનાવીને માઈક્ર્વેવમાં મૂકીને જતો રહીશ. અનુએ ફોન ન લીધો ,ત્યારે તે લેવા દોડ્યો.

Can I Talk to Anu Mehta please?

This is her husband. She is sleeping, can I take the message for her.

oh, sure. She got the job as “Substitute Teacher.”

જતિનની આંખો પહોળી થઈ ગઈ. માંડ માંડ તેના મોઢામાંથી શબ્દો નિકળ્યા. ઓ.કે. થેન્ક્સ.

 

Advertisements

ચોપાસ -4 પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

મુંબઈ થી શરુ થયેલો અમારો પ્રવાસ પ્રથમ કલકત્તા પહોંચ્યો ત્યાંથી અમે પ્લેનમાં સિક્કિમના નવા હવાઈ મથકે પાક્યોંગ ઉતર્યા,આટલું શાંત એરપોર્ટ પહેલીવાર જોયું! નવું હતું, શ્રી મોદી સાહેબે જ એનું ઉદઘાટન કર્યું હતું. આ એરપોર્ટ ભારત-ચીન સરહદથી ફક્ત 60 કિમી દૂર છે. એટલે રણનૈતિક દ્રષ્ટિએ આ એરપોર્ટનું ઘણું મહત્વ છે.આવનારા સમયમાં પાક્યોંગને ભુતાન, નેપાળ અને થાઇલેન્ડ સાથે જોડવામાં આવશે. આ એરપોર્ટ બની જતાં સિક્કિમ પહોંચવામાં 4-5 કલાકનો સમય બચશે. તેનાથી રાજ્યમાં પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન મળશે.હવે અહીં લોકોને ‘ક્વોલિટી લાઈફ’ મળશે, . સિક્કિમ દેશનું એકમાત્ર એવું રાજ્ય હતું કે જેની પાસે અત્યાર સુધી પોતાનું એરપોર્ટ નહોતું.સિક્કિમ 1975માં ભારતનું 22મું રાજ્ય બન્યું હતું1975થી ગણીએ તો સિક્કિમમાં દાખલ થવા સિક્કીમવાસીઓને પ્લેનની સુવિધા લેવા માટે પશ્ચિમ બંગાળ સુધી લાંબુ થવુ પડતું, સિક્કિમ બન્યાને 40 વર્ષ થઈ ગયા, પરંતુ રાજ્યને દુનિયાના હવાઈ નકશા પર હમણાં જગ્યા મળી. અત્યાર સુધી નજીકનું હવાઈ મથક પશ્ચિમ બંગાળના સિલિગુડીમાં આવેલું બાગડોગરા હવાઈ મથક ગણાતું . આ હવાઈ મથક ગંગટોકથી ૧૨૪ કિમી દૂર છે..જેમાં તેમને 4-5 કલાક વધુ ફાળવવા પડતા હતા.આજે સિક્કિમમાં એમનું પોતાનું કહી શકાય તેવું એરપોર્ટ છે. આ જોવા જાઈએ તો સિક્કિમ ભારતનું સૌથી નાનું રાજ્ય છે.અંગુઠા જેવા આકારવાળા આ રાજ્યની પશ્ચિમમાં નેપાળ, ઉત્તર અને પૂર્વમાં તિબેટ, દક્ષિણ-પૂર્વમાં ભૂતાન સરહદથી જોડાયેલુ છે. પોતે ચીન, નેપાળ તથા ભૂતાન સાથે જોડાયેલું હોવા છતાં સિક્કિમ અલુપ્ત હતું અને એજ એનું સૌંદર્ય છે. મારુ મન સિક્કિમનો નવો અવતાર સ્વીકારવામાં નવા વિચારો સમજવામાં ઉણુ ઉતર્યું અને મન બોલી ઉઠ્યું,પરંતુ એમનું અલાયદું કુદરતી સૌંદર્ય જળવાશે ખરું? “પ્લેનના પૈડાં રનવેને અડે ત્યારે અને ઊંચકાય ત્યારે હૃદય થોડા ધબકાર ચૂકી જાય છે કે નહી .બસ આવો જ અનુભવ એરપોર્ટ આવતા અમને થયો.” સિક્કિમના સંસ્કૃતિના પડઘા પડતા પાક્યોંગ એરપોર્ટ પર ગૌતમ બુદ્ધની પ્રતિમા શાંતિ નો અહેસાસ કરાવતી હતી ,અમે કલકત્તા જેવા ભીડભાડ વાળા શહેરમાંથી અહીં આવ્યા એટલે એરપોર્ટની બહાર જાણે ખુબ મોકળાશ અનુભવી, ખુલ્લા પહાડી પ્રેદેશે અમારી આંખોને આંજી દીધા,ચારે તરફ પહાડોની વચ્ચે એરપોર્ટની બહાર ફરકતા રંગબેરંગી ઝંડાઓ જાણે અમને આવકારતા હતા અને એથી પણ વધુ ભારતનો ઝંડો અમને ગૌરવ નો અહેસાસ કરાવતો હતો અમારો હાથ એની મેળે જ સલામ કરવા ઉંચકાયો….. ત્યાં એક ફાંકડો ગોગલ્સ પહેરેલો એક યુવાન આમારી પાસે આવ્યો, હું જેમ્સ આપનો ડ્રાઈવર આપનું સિક્કિમમાં સ્વાગત છે. લાવો આપનો ફોટો પાડી દઉં. અમે સૌએ ફોટા પડાવ્યા,અમારો સામાન એ ગોઠવવા લાગ્યો ,એમે થોડા મુંજાણા,સામાન વધારે હતો અને એ બોલ્યો ચિતા નહિ કરવાની હું બધું જ ગોઠવી દઇશ જાણે કહેતો ન હોય “મેં હું ના ! એણે સમાન ગોઠવી દીધો અને અમે ગેંગટોક તરફ પ્રયાણ કર્યું. બારીની બહાર સૌંદર્ય જોતા આંખો મટકું મારવા પણ તૈયાર ન્હોતી ,ગીચ વૃક્ષોની વનરાજી કુદરતના ખોળે આવ્યાનો અહેસાસ કરાવતી હતી,થોડા ઉબડખાબડ વાળા રસ્તા “રો બ્યુટી” જેવા લગતા, નિશાંત શાંતિ અને પ્રકૃતિના અદભુત નજારાને જોતા મન ધરાતું નહોતું ,બસ આમને આમ ડ્રાઈવ કરતા રહીએ એમ થતું ,જે તસ્વીર આંખો ન જીલતી એને અમે કેમેરામાં જીલતા ગયા મન પ્રફુલ્લિત થાય તેવો તડકો ચારે બાજુ છવાઈ ગયો હતો,વચ્ચે આવતા સ્થળો જોવા અમારો ડ્રાઈવર જેમ્સ ગાડી ઉભી રાખતો અને કહેતો આ સુંદર દ્રશ્ય છે ફોટા પડી લો… આ ધોધ છે જોઈ આવો… ,અમે સૌ ઉતારતા પણ અમારું ધ્યાન આમારા સમાન તરફ રહેતું. એ કહેતો ચિતા ન કરો હું છું. ધ્યાન રાખીશ અને એ ગાડી એક બાજુ મૂકી ચા પીવા જતો હું ડરતી અમારો સમાન આમ રઝળતો રાખ્યો છે ક્યાંક કોઈ ચોરી તો નહિ લે ને ? હું પાછી ગાડી પાસે આવી ઉભી રહી જતી.એણે મને કહ્યું, “સામાન ની ચિંતા નહિ કરતા”. હું ગાડીમાં બેઠી પણ વિચારોએ આ સૌંદર્ય વચ્ચે પણ મને ચોપાસ ઘેરી લીધી. વિચારોનું દ્વંદ્વ ચાલ્યું…. વિશ્વાશ ભરોંસો નિષ્ઠા જેવા શબ્દો આપણી જિંદગીમાં જીવતા હોઈએ છે આ શબ્દો ક્યારેક ઝીલાય છે અને ક્યારેક દેખાય છે કોઈ અજાણી વ્યક્તિ પર વિશ્વાશ મુકવો અઘરો હતો પણ કોઈ વ્યક્તિને આપણા ડર થકી શક કરવો એ પણ યોગ્ય તો નહોતું જ ! હા… “પણ ચેતતા તો રહેવું જ પડે…”. આપણે જયારે કોઈ વ્યક્તિ પર ભરોસો કરીએ છીએ ત્યારે તે વ્યક્તિની આપણા પ્રત્યે જવાબદારી પણ વધી જાય છે ને ? બન્ને પક્ષે ભરોસો એકબંધ રાખવાનો હોય છે અને આ જ તો માણસોની વચ્ચે રહી તેમની સાથે વિશ્વાશ ભર્યો વહેવાર કરવાનો એક માનભરેલો રસ્તો છે. અને અમે નક્કી કર્યું જેમ્સ સારો છે માટે ભરોસો રાખવાનો, વિચારોમાં રસ્તો ક્યારે કપાયો ખબર ન પડી અમારી હોટેલ આવી ગઈ અને જેમ્સ સામાન ઉતારી, રજા લેતા બોલ્યો જાઉં છું કાલે બીજો ડ્રાઈવર અને સાથે આ ગાઈડ આવશે,અમને ગાઈડની ઓળખાણ કરાવી ,અમે પૂછ્યું તું નહિ આવે તો કહે ના,.. .મેં કહું કે તું કેમ નહિ? તો કહે તમારા ટુર મેનેજરને પૂછો !… વહ ઉસકા કામ હે મેરા નહિ! ..પણ હવે અમે હોટેલમાં બેસીને શું કરીએ ? તો કહે આરામ કરો .અમે કહ્યું પણ જેમ્સ અમારે બૌદ્ધ મંદિર જોવા જવું છે,પેલો નેશનલ પાર્ક પણ જોવો છે તો કહે તમારી મેળે ટેક્સી કરીને જાવ મને જેટલું કહેવામાં આવ્યું છે તે થઇ ગયું ,કઈ જાણવું હોય તો આ ગાઇડને પૂછી લો…એતો ગાડી ભગાવી ચાલ્યો ગયો,અમે કેટલા વિશ્વાસ સાથે આખી ટુર એજન્ટ રાખી અરેન્જ કરી હતી,… હવે શું ?…. અમે રૂમમાં જઈએ તે પહેલા હોટલમાં અમારું વાઈન અને સિક્કિમ સ્કાર્ફ પહેરાવી હોટેલવાળાએ સ્વાગત કર્યું , એ પીળો સ્કાર્ફ વિશ્વાસ અને ભરોસાના પ્રતીક સમાન હતો,હવે અમારા માટે વિશ્વાશ,ભરોસા જેવા શબ્દો ને જીવવાનો વારો હતો શબ્દ જયારે જીવાય,સચવાય અને પરખાય ત્યારે જ તો શબ્દોની ગરિમા ખીલી ઉઠે છે.ને .. પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

અમરેલીનાં અઢળક અભિનંદન….

અમરેલીનાં અઢળક અભિનંદન…

૨૦૧૯નું કેલેન્ડર વર્ષ અમરેલી જિલ્લામાં સાહિત્યક્ષેત્રે વિશેષ ખુશખબર લઈને આવે છે…. પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડ અને વિશેષ સન્માનથી પંચામૃત આનંદ અવસર ઉત્સવની ઉજાણી થવા જઈ રહી છે…
આ એ વિશેષ ઉપલબ્ધિ..

૧- લાઠી ખાતે રાજવી કવિ કલાપી એવોર્ડ સમારોહમાં પુસ્તક પરબના પ્રણેતા અને અમરેલી જિલ્લા સાહિત્ય સર્જક પરિવારના પ્રમુખ મુરબ્બી ડો.પ્રતાપભાઈ પંડ્યાનું વિશેષ સન્માન તેમની સાહિત્ય સેવાઓ માટે થઈ રહ્યું છે…

૨- વરિષ્ઠ કવિ અને કવિતા જેનો શ્વાસ છે તેવા કવિ હર્ષદ ચંદારાણાને દર્શક સાહિત્ય સન્માન દ્વારા સાવરકુંડલા ખાતે ઉત્તરાયણ નાં દિવસે સન્માનિત કરાશે..

૩- કવિ ઉમેશ જોશીને તેમનાં તાન્કા કાવ્યસંગ્રહ માટે કવિ રણજિત પટેલ અનામી એવોર્ડ જાહેર થયો છે..

૪- કવયિત્રી પારુલ ખખ્ખરને તેમનાં કાવ્યસંગ્રહ કલમને ડાળખી ફૂટી..માટે કાવ્યમુદ્રા સંસ્થા નો ૨૦૧૮ નો એવોર્ડ જાહેર થયો છે…

૫- અમરેલીનું ઘરેણું કવિ પ્રણવ પંડ્યાને લાઠી ખાતે રાજવી કવિ કલાપી એવોર્ડ એનાયત થવા જઈ રહ્યો છે..

અમરેલી જિલ્લા સાહિત્ય સર્જક પરિવાર અને સંવાદ પરિવાર અમરેલી પંથકના સાહિત્ય રત્નો માટે ગૌરવની લાગણી અનુભવે છે.. અઢળક શુભેચ્છાઓ..

 

ઝુમખું-પ્રવીણા કડકિયા

ધામધુમથી લગ્ન થયા. સાન્વીનો આનંદ ઉરે સમાતો ન હતો. મનનો માન્યો સાહિલ પતિ પામીને ખૂબ ખુશ હતી. મધુરજની મનાવવા નૈનિતાલ ગયા ને પંદર દિવસ પછી પાછા આવ્યા. ઘરના માહોલમાં સાહિલ ગોઠવાઈ ગયો. સાન્વી માટે તો આ એકદમ અજાણ્યું વાતાવરણ હતું. તેને તો માત્ર સાહિલમાં રસ હતો, તેના માતા, પિતા નાની ગુડિયા જેવી બહેન સાથે શું લાગે વળગે ?

સાહિલ સમજાવવાની કોશિશ કરી રહ્યો હતો.
તને જેમ તારા માતા અને પિતા વહાલા છે તેવા મારા માતા અને પિતા. તારી નાની બહેન તને જીવથી વહાલી છે તેવી મારી આ સોના. પણ સાન્વી બધિર બની ગઈ હતી. તેને તો માત્ર સાહિલ ખપે ! માંડ માંડ છ મહિના થયા હતા. સાહિલ કંટાળ્યો. કંપનીની ઓફિસ દ્વારા બીજા ગામમાં બદલી કરાવી લીધી. માતા અને પિતાને અષ્ટં પષ્ટં સમજાવ્યું. નાની સોના તેનાથી છૂટતી નહી. પણ આખરે મન મનાવ્યું.
સાન્વી તો નવા શહેરમાં નવા ઘરમાં ખૂબ ખુશ હતી. પોતાની મનપસંદનું ઘર સજાવ્યું. નવા પડદા કરાવ્યા. સાન્વી મોરલીની જેમ નાચી ઉઠી. આજે રવીવાર હતો.
“ચાલને બજારમા જઈએ?”
સાહિલને મન ન હતું પણ જવું પડ્યું . સાન્વીને નારાજ કરવી તેને ગમતું નહી.
‘અરે જો તો પેલી કેવી સુંદર દ્રાક્ષ છે’.
‘બહેન શું ભાવે આપી ?’
૨૦ રૂપિયાની પા કિલો’.
‘અરે આ તો ખૂબ મોંઘી છે.’
‘બેન સસ્તી જોઈતી હોય તો આમાંથી લો’.
સાન્વી વિચારી રહી તેને સમઝણ ન પડી કે આ શું બોલે છે’.
“કેમ એમાં ને આ દ્રાક્ષમાં શું ફરક છે”?
‘બહેન એ “દ્રાક્ષના ઝુમખામાંથી ” છૂટી પડી ગયેલી છે.

ડેસ્ટીની અને સેરીનીટી-શૈલા મુન્શા

ડેસ્ટીની અને સેરીનીટી બન્ને બહેનો. ચાર વર્ષની જોડિયા બહેનો પણ બન્ને ના સ્વભાવ વચ્ચે આસમાન જમીનનો ફરક. આ વર્ષે અમારા ક્લાસમાં જ્યારે બન્ને બહેનો આવી તો શરૂઆતમાં અમે પણ ભુલ કરી બેસતા એટલો દેખાવ સરખો. મમ્મી પોતે થોડી રઘવાઈ લાગે. એવું લાગે કે કદાચ એમનુ માનસિક સંતુલન પણ બરાબર નહિ હોય. મમ્મી ને માસી બન્ને સાથે મુકવા આવે. તરત ખ્યાલ આવી જાય કે માસી જ મુખ્ય કર્તાહર્તા છે. પિતા ક્યાં છે તેની અમને જાણ નહિ. લગભગ અઠવાડિયું મમ્મીને માસી સાથે આવે અને બાર વાગે બન્નેને સાથે પાછ લઈ જાય, ત્યાં સુધીમા એમની ફાઈલ પણ આવી ગઈ.
ડેસ્ટીની અને સેરીનીટી ભલે જોડિયા બહેનો, દેખાવ સમાન પણ સ્વભાવ એકદમ વિરોધાભાસી. શારિરીક અવસ્થામાં પણ ફરક, જમવામાં ફરક.જન્મ એમનો સમય કરતાં વહેલો થયો હતો એટલે મગજ અને શરીર બન્ને પર અસર થઈ હતી. પગમાં પુરી તાકાત નહિ એટલે બન્નેને પગ મજબૂત રાખવા કૃત્રિમ બુટ પહેરાવવા પડે. વજનદાર બુટ સાથે પણ બન્ને બહેનો દડબડ દડબડ દોડે. રમવાના મેદાનમાં પણ લસરપટ્ટીના પગથિયા બન્ને ચઢે. સેરીનીટીને લીવરમાં કાંઈક તકલીફ, પેટ પર કોઈ નાની નળી જેવું મુકેલુ એટલે દરરોજ બાર વાગ્યે મમ્મી કે માસી આવીને એને લઈ જાય, પણ ડેસ્ટીની બીજા અઠવાડિયાથી આખો દિવસ સ્કૂલમાં રહેવા માંડી. તકલીફ હોવા છતાં સેરીનીટી હમેશ હસતી અને બધા સાથે સહજતાથી ભળી જાય.
સ્કૂલ બસના ડ્રાઈવરને એમની બહુ ચિંતા!!! એટલા સંભાળીને બસમાં થી ઉતારે, હાથ પકડીને અંદર મુકવા આવે. મને કહે “મીસ મુન્શા તુ બીજા બાળકોને લઈ જા, હું ડેસ્ટીની, સેરીનીટીને લઈ આવું છું.”
થોડા દિવસ તો હું કાંઈ બોલી નહિ પણ પછી મેં એમને કહ્યું, “તમે બે મિનીટ અહીંયા ક્લાસના દરવાજા પાસે ઉભા રહો અને જુઓ શું થાય છે?” ડેસ્ટીની ફક્ત પ્રોટીનવાળા દુધ પર જ જીવે. બસમાંથી ઉતરે ત્યારે દુધની બોટલ મોઢામાં હોય. સેરીનીટી આમ તો બધુ ખાઈ શકે પણ ડૈરી પ્રોડક્ટ બહુ ના અપાય, નહિ તો ઝાડા થઈ જાય. ડેસ્ટીનીનો ગુસ્સો ગજબનો. ક્લાસમાં આવતાની સાથે જો એને ગમતું રમકડું બીજા કોઈ બાળકના હાથમાં હોય તો એં એં કરીને ઝડપ મારી એ રમકડું બીજાના હાથમાંથી ઝુંટવવાની કોશિશ કરે અને જો ના મળે તો એક ઠુંસો, એક ધક્કો કે એક થપ્પડ મારી દે. અરે!! જો એનુ ધાર્યું ના થાય તો અમારી સામે પણ હુંકાર કરે. દિવસમાં એને ત્રણ વાર દુધની બોટલ આપવાની હોય, પણ એ બેનને તો આખો દિવસ મોઢામાં બોટલ રાખી મુકવાની આદત. ઘરે કદાચ મમ્મી એમ કરતી હશે પણ અમારે તો એની તબિયતની કાળજી અને ડોક્ટરની સુચનાનુ પાલન કરવાનુ હોય એટલે બોટલ માટે અમારી સામે પણ એટલો ગુસ્સો દેખાડે.
આ બધું પેલા ડ્રાઈવરને બતાડ્યું અને કહ્યું “આ બાળકીઓને વધારે પડતી દેખભાળની જરૂર નથી”
બન્ને બહેનોમાં ડેસ્ટીની આળસુ,એને ક્લાસની બીજી પ્રવૃતિમાં બહુ રસ નહિ, બાળગીતો ચાલતા હોય, સ્માર્ટ બોર્ડ પર એ, બી,સી, ડી કે બાળકોને ગમતા કાર્ટુન કાંઈ પણ હોય ડેસ્ટીનીને જરાય રસ નહિ. જો એને આઈપેડ આપો તો આખો દિવસ એમાં મગન પોતાને જોવી હોય એ જ ગીતોની વેબસાઈટ આખો દિવસ જોયા કરે. જ્યારે સેરીનીટી બધા સાથે ગીતો ગાવામાં ભાગ લે, ક્લાસની પ્રવૃતીમાં ભાગ લે, હમેશા હસતી અને પરાણે વહાલી લાગે એવી. ઝડપથી બીજા બાળકોના નામ શીખવા માંડી. અમે કોઈને બોલાવીએ તો અમારી સાથે એ પણ નામ લઈને બુમ પાડે, અને પછી ખિલખિલ કરી હસી પડે. તમે જ કહો આવા બાળકો પર કોને વહાલ ના આવે??
લાગે છે સેરીનીટી ઝડપથી આગળ વધશે પણ ડેસ્ટીની અમારી બરાબર કસોટી કરશે, પણ એમા જ તો મઝા છે જ્યારે આ બાળકોના જિવનમાં, એમને પ્રોત્સાહિત કરવામાં, એમને પ્રગતિના પંથે આગળ વધારવામાં અમારો પણ કાંઈક ફાળો હોય અને જ્યારે એમના કુટુંબીજનોના ચહેરા પર અહોભાવની લાગણી હોય એ જ અમારો સહુથી મોટો સરપાવ છે.
અમને ખુશી છે કે ડેસ્ટીની ને સેરીનીટીને મમ્મી સાથે મા તુલ્ય માસી મળી છે જે અમારી બધી સુચનાને અમલમાં મુકવા પુરેપુરો સાથ આપે છે અને જરૂર એક દિવસ આ ચમકતી તારલીઓ નીલગગનના ચમકતા સિતારા બનશે.
અસ્તુ,
શૈલા મુન્શા તા ૧/૦૫/૨૦૧૯

ચોપાસ -3 પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

આજે અમે મઠ જોવા જવાના હતા સિક્કિમમાં ખુબ મઠો આવેલા છે. સિક્કિમના મઠો જોઈએ ત્યારે થાય
અહીં હવા માત્ર સ્વચ્છ નથી પણ નિર્મળ પણ છે. થાય આંખો બંધ કરી ઊંડા શ્વાસ લઇ નિર્મળ હવાથી ફેફસાં ચિક્કાર ભરી લઈએ.. . .ડુંગરામાંથી ધસમસતા પાણીના ધોધનાં ફીણ સપાટી પર તરતા તમારા તરફ આવે ત્યારે ઠંડા પાણીને સ્પર્શ કરવાનું એવું મન થાય જાણે કદી પાણી જોયું જ નથી ….આકાશ જાણે અચરજનું લાગે અને થાય આંખોમાં ભરાય એટલું ભરી લો,, પાછું આવું ક્યાં મળશે ? કાંચનજંઘાની સફેદ પહાડીઓ એવું મનને પ્રફુલ્લિત કરી દે…તમને થયેલ આહ્લાદક અનુભવ અને અલૌકિક અનુભૂતિરૂપી ‘દ્રશ્ય ને બાકી રહી ગયું તેમ કેમરામાં ક્લિક ક્લિક કરી ઝડપવા મંડીએ.

ચોપાસ એટલે ચારે કોર ચારે બાજુ, ચારે તરફ…સિક્કિમમાં પણ એવું જ ચારે કોર બસ કુદરતી સૌંદર્ય,….સિક્કિમ ના ચોપાસ સૌંદર્યને માણતા ઈશ્વર પક્ષપાતી હોવાની શંકા થાય ખરી. આપણો જીવ બળે કે ઈશ્વરે અહીં ખોબેખોબે સૌદર્ય આપ્યું અને આપણને ‘વધ્યું ઘટ્યું’! આપણે આશ્વાસન લેવાનું કે અમારા તો માત્ર ભૌતિક સમૃદ્ધિ ,સાચું કહું બુદ્ધના મઠો ને જોયા ત્યારે થયું સાંસ્કૃતિક વારસા અને આધ્યાત્મિકતા પણ ઈશ્વરે અહીં જ વેરી….

કોઈ પણ અજાણ્યા દેશને કે અજાણી જગ્યાને ત્રણ ચાર દિવસની ઉપર છલ્લી મુલાકાતમાં ઓળખવું કે જાણવું મુશ્કેલ છે. પણ જેમ્સ અમારો ડ્રાયવર એવી વાતો કરતો કે અમે સિક્કિમને ખુબ જાણી અને માણી શક્યા, વાતો પણ એવી કરે કે આપણને શરમાવી દે,તે દિવસે જેમ્સે અમને કહ્યું જ્યાંત્યા કચરો નહિ ફેંકતા, આ ભૂમિ ઈશ્વરની સૌગાત છે ! એક આઠ ચોપડી ભણેલો ડ્રાયવર ની આટલી સજાગતા ? અમે અમારી ભૂમિને સ્વચ્છ રાખીએ છીએ. અને બોલ્યો ઈશ્વરે જે કંઈ આપ્યું એને નિભાવવું અને એને નિખારવું તો માણસના હાથમાં છે ને?

સિક્કીમ બીજા પહાડી હિલ સ્ટેસશન જેવું જ સુંદર। …બરફથી ઢંકાયેલા પર્વતો, લીલા રંગના ઢાળવાળા વિસ્તારો, , જયાં જુઓ ત્યાં આંખોને તેવા દ્રષ્યો અને આશ્ચર્ય કરી દેતી હિમનદીઓ, ..,ઓકના જંગલોથી ભરપૂર….અપ્રતિમ ઝળહળતી વનરાઈ શાંત તળાવો અને ત્યાં આવેલા બૌદ્ધ મઠ પ્રવસીઓને અધ્યાત્મિક્તા ના દર્શન કરાવે …સૌથી મોટી વાત નદીના ખળખળ વહેતા પાણી, વોટરફોલ્સ કચરાથી અને પ્રદુશણ મુક્ત ….આકર્ષક સુંદરતા તો ખરી પણ સલામત સ્થળ ,સ્વચ્છ આબોહવા…..ચોપાસ દેખાતા સ્વચ્છ રસ્તાને જોતા મને વિચાર આવ્યો,ઈશ્વરે કોને કેટલી ભૌતિક સમૃદ્ધિ અને સૌન્દર્ય આપ્યાં એનો હિસાબ માડવા કરતાં કોણે કેટલું સાચવ્યું કે કોણે કેવું નિખાર્યું એનો હિસાબ માંડીએ તો ? આજે જ્યારે આખી દુનિયા ખાદ્ય પદાર્થોમાં કેમિકલના વધતા જતા ઉપયોગથી બે ફિકર છે, ત્યારે સિક્કિમે દુનિયામાં ભારતનું નામ ઊંચું કરી દીધું છે…ઓર્ગેનિક બધું જ હવા પાણી અને ખોરાક।

ઈશ્વરે આપેલી આ કુદરતી બક્ષિશનાં વખાણ નથી કરવાં, મારે માણસને બિરદાવવો છે. મારે દુનિયાની આ સૌંદર્યનું વર્ણન નથી કરવું પણ આ સૌંદર્યનું જતન કરતા હા..આ પહાડી લોકોને સલામ કરવી છે, કુદરતી સૌદર્યની માવજત કરતા માણસને સલામ કરવી છે. બાકી જ્યાં ત્યાં પ્લાસ્ટિક નો કચરો જોઉં છું ત્યારે થાય છે આ ક્યાં અટકશે ?

ઈશ્વરે સમજીને જ આપણને ભેટ નથી આપી. ​અને કોન્ક્રીટ જંગલો આપ્યા છે પણ એને પણ ક્યાં સાચવીએ છે ?​આપણે ​બિલ્ડિંગના ચાર પગથિયાં નથી સાચવી શકતા … ​પાનની પિચકારી મારી ચીતરી નાખીયે છીએ ને ? ત્યારે કુદરતને ​ ક્યાંથી સાચવી​ ​શકવાના? પ્લાસ્ટિક,ડિસ્પોઝેબલ, ફોન અને કોમ્પ્યુટરનો કચરો બસ ખડકી દીધો છે.

​પહાડી ​ જિંદાદિલ અને ખેલદિલ પ્રજા સંપીને ​કુદરતની માત્ર સંભાળ જ નથી લેતી, સામે ​કુદરતી વાવી ​ઘણું ઘણું ​પાછું ​આપીને ઈશ્વરે આપેલ ભેટનો હિસાબ સરભર કરે છે.જ્યાં ત્યાં તમે સિક્કિમમાં લાલ પીળા ઝંડા ફરકેલા જોશો..ૐ શબ્દ અહીં ચોપાસ વસેલો છે.ગોળ ગોળ ફરતા યંત્રમાં ૐનો નાદ છે,આ ​બીજું કહી નહિ અસૂર સામે કદિ ન હારવાના ​અહીંના ​માણસના મનસૂબાનું એક પ્રતીક​…છે.

અમારા વિચારોને તોડતો જેમ્સ બોલ્યો મઠ આવી ગયું છે. અહીં થી ઉપર તમારે જાતે ચાલીને જવું પડશે મેં કહ્યું આતો ખુબ ઊંચો ઢળાવ છે ગાડી ઉપર લઇ લઈ લે ને ? ભગવાન સહેલાઈ થી નથી મળતો, દર્શન કરી આવો, અમે બુદ્ધ મઠમાં થોડીવાર શાંત ચિત્તે ઇસ્વરમાં દયાન પરોવી​ ​બેઠા ​પણ ​અનેક વાજિંત્રો સાથે બોલતા મંત્રો ચાર વચ્ચે પણ મન સ્થિર ન થયું​.અંત:ચક્ષુ સમક્ષ યાત્રાની અનેક છબી ઉપસી આવી પણ વધુ તો જેમ્સની વાતો અને ​ વિચારોએ અમને ચોપાસ ઘેર્યા​.​ વાત​ ​જીવન મૂલ્યોને ઓળખવાની​ છે. ક્યાં આપણી આધુનિકતા અને ક્યાં આ ભાવુક્તાથી ધબકતા લોકો ? કુદરત અને માનવી વચ્ચેનો એક અનેરો સંબંધ ​બધું જોયા પછી થયું આપણે બે ડગલાં આગળ કે પાછળ ?……

ચોપાસ (૨) સિક્કિમ- પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

ચોપાસ-2
Posted on December 28, 2018 by Pragnaji
સિક્કિમમાં રાત ખુબ જલ્દી થતી, ચાર વાગ્યાના અંધારા પછી સમય પસાર કરવા અમે પત્તા રમતા બુખારો જામતો (પાના ની રમત) પણ રાણી ઉતર સાથે પેલી સ્ત્રી યાદ આવતી ..એ સ્ત્રી કોણ હશે ,અને જેમ્સ સારો માણસ છે ને ? એવા પ્રશ્ન પણ થતા.
કોઇ પ્રવાસ સ્થળે ફરવા જવું એ હંમેશાથી એક રોમાંચકારી અનુભવ હોય છે અને તમે ત્યાંથી પરત ફરતી વખતે એકલા નથી આવતા, તમારી સાથે હોય છે, ત્યાંની અનેક યાદો. વાત ભલે કોઇ એવા સ્થળની હોય કે ત્યાંના લોકો સાથે અનુભવેલા કોઈ પ્રસઁગની હોય કે બન્ને સ્થિતિમાં તમને કંઇ નવું જોવા અને શીખવા સાથે રોમાન્ચ નો પણ અનુભવ થતો જ હોય છે. બસ અમને પણ એવો જ અનુભવ થયો.
બીજે દિવસે અમારા નાસ્તાના ટેબલ પર જેમ્સની વાતો થઇ.. અમે નાસ્તો પતાવી ફરવા માટે તૈયાર થઈને બેઠા પણ જેમ્સ ન આવ્યો ,અમે ફોન લાગવ્યો તો કહે નાસ્તા કરતા હું અભી આ રહા હું અમે ત્યાં સુધી હોટલના ગાર્ડનમાં બેઠા ફોટા પડ્યા આજુ બાજુ સુંદર દ્ર્સ્યો હતા. પણ મન જેમ્સની રાહ જોતું હતું, ત્યાં જેમ્સ આવ્યો, મારી ફ્રેન્ડે હાસ્ય સાથે જેમ્સને પૂછ્યું જેમ્સ આજ કયો લેટ હો ગયા ? જેમ્સ બોલ્યો નાસ્તા કર રહા થા અને અમારો સામાન ગોઠવવા મંડ્યો..ગાડી શરુ થતા જ અમે કહ્યું આજ કિસીકો ગાડીમેં લિફ્ટ દેનેકા નહિ એતો તરત જ બોલ્યો કલ આપકો ના બોલના ચાહીએ મેં તો નહિ લેને વાલા થા..
આપને હા બોલા તો મેં ક્યાં કરું ? અચ્છા તો તુને ઉસકો હોટેલ્સે પહેલે કયો નહિ ઉતાર દિયા ? ઓર ઘર તક છોડને ગયા ? એ કહે એ જે ની સાથે વાતો કરતી હતી તે ઉપરથી લાગ્યું કે એ મારા ઓળખીતા ગામની છે મેં મારા ઘરે ફોન કર્યો તો તેમણે કહ્યું તેના ઘરે જ એને મૂકી આવજે આપણા જાણીતા છે ? અને હું ત્યાં જ રોકાણો એમણે મારી સારી આગતાસાગતા કરી મને નાસ્તો પણ કરાવ્યો.
હવે અમારી જીજ્ઞસા વધી તું પરણેલો છે ? તો કહે હા અને ના ..
અમે હસ્યા ..એટલે ?
મેં લગ્ન કર્યા છે મારી પત્નીને મેં ભગાડી લગ્ન કર્યા છે એ મારા ઘરે જ રહે છે પણ તેના પિતાએ મને સ્વીકાર્યો નથી ,મારી પત્ની ઘરમાં સૌથી નાની છે તેની બે મોટી બેનના લગ્ન થયા નથી, મારા સસરા અઢી લાખ મારી પાસે માંગે છે પછી જ લગ્ન કરાવશે એના ઘરના બધા મારી વિરુદ્ધ છે. અમારા સમાજમાં પુરુષે ડાવરી દેવાની હોય છે.એને દેવા માટે હું પૈસા ભેગા કરું છું. અમે કહ્યું …પણ હવે તો એ તારા ઘરે રહે છે તો શું ફર્ક પડે ? .
ના સમાજ સામે લગ્ન કરીશ અમારા રીતરિવાજ સંસ્કારને સાચવીને એને પરણીશ ..
અમે મૌન થઇ ગયા .કેવા વિચારો અમે કર્યા ?
આ સ્ત્રી મારા સસરાના પરિવારની હતી,મને તેની ફોન પરની વાતચીત થી ખબર પડી કે એ મારી પત્નીનાં કાકાની દીકરી થાય,….
મારા સસરા મને સ્વીકારે કે નહિ ?
પણ મેં તો તેને સસરા તરીકે સ્વીકાર્યા છે ને ? …મારે તેને સાચવવી જોઈએ ને ?
એક અભણની કેટલી મોટી સમજણ ?
કેટલી સરળતા ?
સંબંધોમાં આટલી આત્મિયતા ?
વાત અભિપ્રાય ની છે……
કોઈ વ્યક્તિ માટે,…. અમારા મને કેવા અભિપ્રાય આપ્યા ?
આખું મનજ અભિપ્રાયથી બંધાયેલું જ રહ્યું.એનાથી પ્રેશ્નોનું, દ્વન્દ્વોનું, સર્જન થયું,
અભિપ્રાયોને લીધે અમે કુદરતી સૌંદર્ય કે ઉગતા સૂરજને પણ માણી ન શક્યા
કુદરતી સૌંદર્ય માણવાને બદલે
મનના વિચારો, આંદોલનો, વમળો, તેની અવળચંડાઇ ……
અને અભિપ્રાયોએ ચોપાસથી અમેને ઘેરી લીધા
સાંકડા થતા ​મનમાં આપણે પણ ​ક્યાં અટવાઈ ​ગયા ?
તેનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ અમને થયો.
અને અમે સૌ ચુપચાપ। ..દ્રષ્ટિ .બારી ની બહાર ……જોતા રહ્યા
અહીં શું નથી ? ​ભરપૂરતા અને વિપુલતા.. વિશાળતા અને ગહનતા
એને માણવાણી સંપૂર્ણ સમજણ તો આપણે જ કેળવી પડે ને ?
ધીરે ધીરે વિચારોની સાથે મન આસપાસની કુદરત સાથે તાદાત્મય થતું ગયું અને અમે ચુપચાપ કુદરતમાં પરમાનંદ નો અનુભવ લેતા રહ્યા।
પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

ચોપાસ (1) પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

Posted on December 21, 2018 by Pragnaji
સિક્કિમની અમારી સફર દરમ્યાન કુદરત ની સાથે કુદરતના ખોળે રહેતા માણસોને જોવાનો એક મોકો મળ્યો. મારી નજર કોણ જાણે કેમ પહાડોની સાથે રસ્તા પાર ચાલતા નિશાળે જતા બાળકો પર પડતી અને મારી ઉત્સુકતા અમારા ડ્રાઈવર જેમ્સને પૂછી ઉઠતી ,અહીં સ્કૂલ બસ નથી આ બાળકો આમ પહાડમાં એકલા જાય છે ,તમને ડર નથી લાગતો। .આ છોકરીઓ સાવ સુમસાન રસ્તા પર જાય છે તો। …અને હું વાક્ય પૂરું ન કરું તો પણ એ સમજી જતો અને તરત જવાબ આપતો આજ સુધી કોઈ તમે વિચારો છો તેવી ઘટના સર્જાય નથી.મસ્તીમાં ક્યારેક ભૂતની વાતો કરે અને પૂછે ડર લગતા હે? .. અમે પૂછીએ અહીં ભૂત દેખાય છે તો કહે હા દેખાય છે. તમે ડરો છો ?મેં કહું દેખા નહિ તો કહેશે પતા ચલે! .દેખના હે ? તો ડરો જો ડરતા હે ઉસે ભૂત દિખતા હે…… ચાર વાગ્યામાં તો અંધારું થઇ જાય..મોટા પહાડો અને ગીચ જંગલ।..કોઈ વાઘ વરુ કે એથી પણ વધારે કોઈ વરુ જેવા માણસો ..અને હું વિચાર માત્ર થી ધ્રુજી ઉઠતી એ જ ધ્રુજારી મને એમની જિંદગીમાં ડોકયા કરાવતી ..આખી મુસાફરી દરમ્યાન આમારો ડ્રાઈવર અમને કૈક અવનવી વાતો કહેતો. સિક્કિમના પહાડી લોકોના રીત રિવાજ વગેરે અમે એની પર્સનલ વાત પણ ક્યારેક મજાક કરીને પૂછતાં.સાંજે અમને હોટેલમાં પાછા મુકતા પહેલા અચૂક બિયરની બે બોટલ લેતો અમને મૂકી પછી પોતાના રહેવાના સ્થળે જઈ ખુબ પીતો એકવાર હું મારુ ચાર્જર ગાડીમાં ભૂલી ગઈ મેં ફોન કરી એને કહ્યું જરા રૂમ પર આપી જશે તો કહે નહિ અભી નહિ અબ મેં બેડ સો ગયા કલ ગાડીમેં ચાર્જ કર લેના.. અને ફોન મૂકી દીધો.આ રોજ નો એનો પ્રોગ્રામ સવારે પણ વહેલો ન આવે ચિક્કર પીને જલ્દી ઉઠતો નહિ. .
આખો પ્રદેશ ખુબ રળિયામણો અને આજુબાજુ ગીચ જંગલ, નાના નાના ગામ અને હાટડીઓ જેવી નાની ગરમ કપડાંની દુકાનો ,ચાર વાગે ત્યાં બધું શાંત જાણે બધા પોતાના ઘરમાં ન ઘુસી ગયા હોય.. .

એક દિવસ ફોટા પાડવામાં સમય વીતતો ગયો, સૂર્યે અસ્તાચલ પરથી વિદાય લીધી.અમે ફરીને પાછા આવતા થોડું મોડું થઇ ગયું ચોપાસ રાતનું અંધારું પથરાવા લાગ્યું. અને ગાઢ અંધકાર ફેલાઇ ગયો,અંધારામાં ઘાટમાં એ ગાડી ચલાવે ત્યારે ખુબ ડર લાગે,બેત્રણ વાર કહેવાય જાય ભાઈ ધીરે ચલાવજે ,પણ જુવાન લોહી અને વાતચિતમાં થોડો અલ્લડ પણ અમે ડરતા ડરતા બેસી રહ્યા।..અને એને ઘરે પોંહચવાની ઉતાવળ એટલે કહે બીજીવાર ફોટા પાડવામાં આટલું મોડું ન કરતા.ત્યાં એક નાનકડું ગામ આવ્યું બરાબર દાખલ થતા પોલીસો દેખાણા અમારી ગાડી ઉભી રખાવી એને નીચે ઉતાર્યો કાગળ માંગ્યા ક્યાં જાય છે ? પૂછ્યું, પછી પોલીશ અમારી ગાડી તરફ આવ્યો, આવી ગાડીમાં જોયું અને પુછ્યું બીજું કોઈ છે ? બસ ચાર છો ? અમે કહ્યું હા આ પ્રાઇવેટ ટેક્સી છે.. ક્યાંથી આવો છો। .અમે મુંગા મુંગા ઈશારા કર્યા.. .અમે ભારતીય છે અને મુંબઈથી આવ્યા છીએ એમ કહ્યું..ત્યાં (NRI )માટે અમુક જગ્યા એ જવા માટે પરમિટ જોઈએ છે એ અમે જાણતા હતા.. અમારા ચહેરા પર થોડો ભય ઉપસી આવ્યો. પોલીસ બોલ્યા આ સ્ત્રીને તમારી ગાડીમાં બેસાડો.હાથમાં એક પર્સ અને નાની થેલી, ખુબ દેખાવડી અમે જવાબ વાળીએ તે પહેલા ત્યાં જેમ્સ આવ્યો અને કહે આ સ્ત્રીને આપણી ગાડીમાં લિફ્ટ આપું છું એને આપણી હોટલ પાસેજ જવું છે. અને દરવાજો ખોલી અમારી બાજુમાં બેસાડી. અમારો ડર વધી ગયો આ કોઈ આડાઅવળા ધંધા તો નહિ કરતી હોય ને ? ક્યાંયક કોઈ માલની હેરાફેરી હશે તો ?આ હવાલદાર જેમ્સ અને સ્ત્રી બધા મળેલા હશે તો ? અને વધુ કંઈ પૂછીએ કે બોલીએ એ પહેલા જેમ્સે ગાડી હંકારી.અમે સૌ મૌન….અણઘટતા સવાલો થી આ પોલિશ હેરાન નહિ કરે ને ? ડરના માર્યા બેઠા રહ્યા.પેલી એ કહ્યું તમારી હોટલ પહેલા મારુ ગામ આવશે મને ઉતારજો હું અંદર ચાલીને જઇશ, સફર દરમ્યાન ચાર પાંચ કોઈને ફોન લગાવતી રહી એની ભાષામાં વાત કરે હશે.જેમ્સ સમજે અને એની ભાષામાં વાત કરે અને પેલી જવાબ વાળે . હોટેલ પહેલા બજારમાંથી દારૂની દુકાન માંથી જેમ્સે દારૂ લીધો અને સામે એક બીજો ટેક્સીવાળો એનો મિત્ર હશે તેને કહ્યું ચલ મળીએ આ લોકોને મૂકીને જલ્દી આવ્યો જ સમજ.પેલીએ પણ હસીને એને હાય કહ્યું .અમારી હોટલ આવી પણ એ ન ઉતરી અમારો સમાન જેમ્સે હોટલમાં ઉતાવળમાં જ ઉતાર્યો અને બોલ્યો હું જાવ છું .. તો કાલે 10 વાગે મળશું। .. અને પેલી સ્ત્રી હસતી હસતી એની બાજુમાં આગળ ગોઠવાઈ ગઈ। ..અને જેમ્સે ગાડી મારી મૂકી। .અમારું બધાનું મોઢું જોવા જેવું હતું। . આ સ્ત્રી કોણ હતી….સારી હતી કે ધન્ધો કરનારી ?..એની થેલીમાં શું હશે? . એ પહેલા ઉતરવાની હતી તો કેમ ન ઉતરી ? એના થેલામાં શું હતું ? આટલી મોડી અંધારામાં ઘરે જવા કેમ નીકળી? આ જેમ્સના કોઈ લોચા નથી ને ?આટલા નિર્જન રસ્તાપર અજાણ્યા લોકોની લિફ્ટ માગવી અને એ પણ પોલિશ અને જેમ્સ સાથે મળી ગાડીમાં એને બેસાડવી .. અમે કુદરતી સૌંદર્ય જોયું હતું તે ભૂલી ગયા અને અમે પ્રશ્નોના ચોપાસથી ઘેરાઈ ગયા। . અમે આખી રાત અને ડિનર દરમ્યાન વિચારોમાં ઘેરાયેલા જ રહ્યા અંતે આ સ્ત્રી હતી કોણ ?

વધુ આવતા શુક્રવારે

પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

૮૦૦ રીવર વૉક ડ્રાઈવ ૧૫ પ્રવીણા કડકિયા

૮૦૦ રિવર વૉક ડ્રાઈવ ૧૫

*************************

હર્ષદ મોટા ખૂબ શાંત સ્વભાવના. શાંત પાણી ખૂબ ઉંડા હોય છે. તેમની મુખની એક પણ રેખા કહેવા માટે અશક્તિમાન હતી કે, “હર્ષદ મોટા”ના દિમાગમાં કેવું તુમુલ યુદ્ધ ચાલે છે. વર્ષો સુધી મોટલના ધંધામાં અઢળક ધન કમાયા. ગામમા ખૂબ દાન ,ધર્માદા પણ કર્યા. તેમની સાથે કામ કરતા દરેકને તેમને સંતોષ થાય એટલા પૈસા આપ્યા. બાળકોને આ ધંધામાં જરા પણ રસ ન હતો.

હવે શું ? મોટા આજે એકલા ગાડી લઈને નિકળી પડ્યા. ક્યાં જવાના હતા તે પોતાને પણ ખબર ન હતી ? ગાડીમાં પેટ્રોલ ભરેલું હતું એટલે ચિંતા હતી નહી. પાનખરની ઋતુ હતી, કુદરતે સજાવેલી વનરાજીની મોજ માણતા જઈ રહ્યા હતા, તેમના મગજમાં ક્યાંથી ગીત ગણગણી ઉઠ્યું. હર્ષદ મોટા અને ગીત ગાય ? દુનિયાની દસમી અજાયબી. આજે મોટા કોઈ અવનવા મિજાજમાં હતા.

‘કુદરત કમાલ તારી, પીંછીએ હાર માની.’

કુદરતના પૂરેલા રંગ સામે બીચારી પીંછી હાર ન માને તો બીજું શું કરે ? ગમે તેટલો સફળ ચિત્રકાર હોય તેનામાં તાકાત નથી પાનખરમાં શોભી ઉઠતાં વૃક્ષોના રંગને ન્યાય આપી શકે. મસ્તીમાં ગાડી હંકારતા દરિયા કિનારે આવીને ગાડી ઉભી કરી. અચાનક યાદ આવ્યું અરે, પેટમાં ઉંદર બોલે છે. તેમણે ટાકો બેલમાં ગાડી ઉભી કરી. એક પીઝા, એક ટાકો અને. એક બરીટો મંગાવ્યો. બધું પ્રેમથી આરોગી ગયા. પેટને શાંતિ થઈ એટલે દિમાગમાં લોહી ધસી આવ્યું. નિરાંતે ગાડીમાં બેસી વિચારમાં પડી ગયા. અચાનક વરસાદનું ઝાપટું આવ્યું એટલે ગાડીમાંથી બહાર નિકળવાનો પ્રશ્ન ન હતો. આવા વરસાદમાં ગાડી ચલાવી પાછા જવું ખૂબ ખતરનાક હતું.

કોઈ તેમના દિલના બારણા ઠોકી રહ્યું હતું. “અરે આ તો હું પોતે જ”! હર્ષદ ગાડીમાં બેઠા બેઠા ભૂતકાળમાં સરી પડ્યા. અમેરિકા શું લઈને આવ્યા હતા ? કિસ્મતે યારી આપી અને આજે ક્યાંથી ક્યાં આવી પહોંચ્યા. ખૂબ મહેનત કરી હતી. ‘ઈમાનદારી’ સાથે ભાગીદારી કરી હતી. પાછલા દસ વર્ષમાં તો હર્ષદ મોટા ૨૫ વર્ષ ઘરડા થઈ ગયા. દાધા રંગની જીંદગીએ અવનવા ખેલ ખેલ્યા. ક્યાં નાના એવા ગામમાં બાળપણ વિતાવ્યું હતું .નસિબ ક્યાંથી ક્યાં ઘસડી લાવ્યું. મંગળાનો સાથ હતો એટલે અમેરિકામાં મોટલનો ધંધો કરી ખૂબ કમાયા.

વાણિયાનો દીકરો પરદેશ ખેડે અને ન કમાય તો એણે ઢાંકણીમાં પાણી લઈ ડૂબી મરવું જોઈએ. એમાં તો તેઓ પાકા પૂરવાર થયા. કુટુંબનો સાથ હોય કે ન હોય ,બાળકો પોતાની પ્રવૃત્તિઓમાં ગળા ડૂબ હોય, હર્ષદ મોટાએ ન ગણકાર્યું. બસ એમને તો એમની મંગળાએ સાથ દીધો એ ઘણું હતું. મંગળા પતિવ્રતા પૂરવાર થઈ. સાથે પોતાનું વ્યક્તિત્વ ખિલવ્યું એ અલગ.

ક્યારેય કામથી ન થાકનાર હર્ષદ મોટા આજે વિચારોની દુનિયામાં વિહરતા થાકીને ઠુસ થઈ ગયા હતા. તેમને મન પેસિફિક મહાસાગર નાનો જણાયો, આ વિચારોના સમુદ્રમાં હિલોળા ખાતાં ઘડીમાં ભરતી અને ઘડીમાં ઓટનો અનુભવ કરવા લાગ્યા. કેટલા વર્ષોનું મધુરું દાંપત્ય જીવન ખાંડુ થઈ ગયું હતું. કોને ખબર કેમ એટલે જ વધારે થાકી જતા. બે તરફથી હલેસા મારતી હોડીને ડૂબવાનો ભય ઓછો હોય. એકલે હાથે થાકી જવાય.

અ ધ ધ ધ પૈસા કમાયા. સનમાર્ગે વાપર્યા. ગામમાં તેમના ખાત્રીના પટેલને કહી રાખ્યું હતું,’જરૂરિયતવાળો કોઈ પણ વિદ્યાર્થી આ આંગણેથી ખાલી હાથે પાછો ન ફરે તેનું ધ્યાન રાખજો. તેમને થયું ધરતી પર આવ્યો ત્યારે ખાલી હાથ હતા. અમેરિકા આવ્યો ત્યારે ગણલી મુડી ગાંઠે હતી. આજે, ગણતા થાકું એટલા પૈસા છે. મારી મંગળા સાથે શું લઈ ગઈ?

વરસાદ જરા થંભ્યો હતો. ઘરે જવાનું મન થતું ન હતું. મંગળા વગર હજુ આદત પડી ન હતી. મોટલમાં ચારે તરફ ફરતી મંગળાની જાજ્વલ્યમાન મૂર્તિ નજરે ચડતી. મંગળા વગરની મોટલ એ કલ્પના ડરામણી હતી, આ તો હવે હકિકત બની ગઈ હતી.

પાછા વિચારોમાં ગરકાવ થઈ ગયા. ,’ઓ બાપરે આવ્યા ત્યારે કેટલી મહેનત કરી. ઈરાદા ચોખ્ખા હતા એટલે ધંધો જામતા વાર ન લાગી. આટલા વર્ષોમાં મોટલને કારણે કેટલું બધું જાણવા મળ્યું. આખું અમેરિકા અને ભારત ફર્યા. મોટલના અનુભવો તો બસ, ગણતા થાકું એટલા થયા. આ બધી મુસિબતો મંગળાના સાથ અને સહકારને કારણે પાર પડી. ‘આગ લાગી ત્યારે નેવના પાણી મોભે ચડ્યા હતા. ગોળીબાર થયા. બંદૂકના નામથી ભડકનાર હર્ષદ મોટાની મોટલમાં તેમની નજર સમક્ષ ગોળીબાર થયા અને લાશ ઢળી પડી. ‘

પેલો દાણચોર, અત્યારે વિચાર કરતાં ઠંડીનું લખલખું પસાર થઈ ગયું. કંપારી તો ત્યારે છૂટી જ્યારે મોટલ કલાકના ભાવે ભાડે આપતા. આ બધું હર્ષદ મોટાની ગેરહાજરીમાં બનતું . ત્યાર પછી જે પોલિસની હાડમારી પડતો તે તેમને જરા પણ પસંદ ન હતી. પણ શું કરે ? માલિક પોતે હતા. હાથ નીચે કામ કરવાવાળા ગોટાળા કરે અને પછી અવેરવાનું કામ મોટાનું ! કેટલા માણસોને નોકરીમાંથી કાઢે ? આમને આમ વધારે પડતું કામ કરીને ઘડપણને જલ્દી આંમત્ર્યું ! તેમાં મંગળાના ગયા પછી સાવ નિરસ થઈ ગયા. આજે વિચારોએ વેગ પકડ્યો હતો ! કંઈક નિર્ણય પાકો કરવો હતો. “બસ હવે બહુ થયું ” !

અચાનક ભારત પાછા જવાનો વિચાર ઝબક્યો !

આવો ઢંગધડા વગરનો વિચાર મુખ પર સ્મિત રેલાવી ગયો. “આ ઉમરે ,એકલા ભારત જઈને શું કરીશ, તું ” ? બેહુદો વિચાર છે. હવે તો અંહીના ‘સ્મશાને’ જઈશ. જ્યાં મંગળાની ચિતા ( ક્રિમેશન) પ્રગટી હતી તે જ જગ્યાએ. આજે હર્ષદ મોટા જીવનમાં ‘આ પાર કે પેલે પાર’ , જેવો નિર્ધાર કરવા માટે મચી પડ્યા. મંગળાના ગયા પછી અનાસક્તિ કેળવવા માંડી હતી. મોટલનું બહુ કામકાજ રહેતું નહી. સારી એવી ખ્યાતિ મેળવી હતી જેને કારણે ધસારો સારો રહેતો. મેનેજર ખૂબ વિશ્વાસુ હતો. મોટા તેની કાળજી સારી રીતે કરતા.

હર્ષદ મોટા ખૂબ શાણા હતા પોતાના પૌત્ર અને પૌત્રીઓ માટે પૂરતા પૈસા વ્યાજે મૂક્યા હતા. લાંબા ગાળા માટે મૂક્યા હતા એટલે વ્યાજ સારું આવતું હતું તેમના ભણવા માટેનું ફંડ પણ પુષ્કળ પ્રમાણમાં હતું. એ દિશામાં કશું જોવાનું ન હતું. પોતાના બાળકોના ઘર પર કોઈ મોર્ગેજ ન હતું. તેમના મનગમતા વ્યવસય માટે પૈસા આપી ખુશ કર્યા હતા.

આજે રહી રહીને ત્રણેક એવી સ્ત્રીઓ દિમાગનો કબ્જો લઈ બેઠી કે જેઓ નિયમિત ગ્રાહકને ખુશ કરવા માટે પેટિયું રળતી હતી. તેમને માટે બેહૂદો અને ભદ્દો શબ્દ વાપરવો ઉચિત ન લાગ્યો. હમેશા તેમની દયા ખાતા હતા.” પાછો મોટલ પર જઈશ, તેમનો સંપર્ક કરીશ અને તેમને સંતોષ થાય એટલી મૂડી આપીશ”! એ સ્ત્રીઓ હર્ષદ મોટાને ખૂબ માનથી જોતી હતી. હર્ષદ મોટા તેમને ‘સ્ત્રી’ તરિકે સંપૂર્ણ આદર આપતા.

હર્ષદ મોટાનું અંતર પ્રફુલ્લિત થયું. તેમને ક્યારેય કોઈની મુશ્કેલી પસંદ ન હતી. જરૂરતમંદો માટે હર્ષદ મોટા ઉદાર દિલે સખાવત કરતા. ભગવાને તેમને કઈ માટીમાંથી ઘડ્યા હતા એ પ્રશ્ન અચૂક ઉપજે ? તેથી તો પૃથ્વી ટકી રહી છે. જેમ બૂરા માણસોનું સામ્રાજ્ય છવાયું છે તેમ સારા માણસો પણ જડી આવે છે.

” બસ હવે નિવૃત્તિ લેવી છે. મોટલ પર આવી બીજા દિવસે છાપામાં જાહેખબર આપી દીધી. ધંધો ધિક્તો હતો. કોઈને પણ ખરીદવાનું મન થઈ જાય. ” રવીવારના છાપે પહેલા પાના પર સમાચાર ચમકી ઉઠ્યા.’ હર્ષદ મોટાનું દિલ મધુરું સંગીત છેડી રહ્યું. આખરે ઘીના ઠામમાં ઘી પડી રહેશે !

હજુ તો ચાર દિવસ થયા ન હતા ત્યાં ફોનની ઘંટડીઓ હર્ષદ મોટાનું જાન ખાઈ ગઈ. અરે તેમના બાળકો તેમજ મોટેલના કર્મચારીઓને છાપામાં જાહેરખબર મારફત જાણકારી થઈ. હર્દષ મોટાના દિલને શાતા વળી. તેમના દિમાગ પરથી દસ મણની શિલા હટી ગઈ.

મોટલ જોવા આવનારની તપાસ કરવાનું મેનેજરને સોંપ્યું. જો કોઈનામાં દમ લાગે તો જ તેમણે મળવું એવી ચેતવણી આપી દીધી. હજુ સુધી ભાવ નક્કી કર્યો ન હતો. આ બધી ધમાલ ચાલતી હતી. મોટા નિર્લેપ પણે પોતાને માટે ભવિષ્યનો વિચાર કરવામાં મગ્ન હતા. જીવનમાં લાયકાત કરતા વધારે પ્રાપ્ત થયું હતું. બાકીનું જીવન સમાજને ઉપયોગી થઈ જીવવામાં પસાર કરવાનો ઈરાદો હતો. મોટેલ વેચવાનું સાચું પગલું ભર્યું ત્યારથી હર્ષદ મોટાના મુખની ચમક પાછી આવી હતી. આમ જોવા જઈએ તો પોતે ફક્કડચંદ ગિરધારી જેવા હતા. જીવનમાં જરૂરિયાતો ખૂબ ઓછી રાખી હતી. હવે પત્નીની ગેરહાજરીને કારણે વધારે બે દરકાર બન્યા હતા. તેમનો રૂઆબ એવો હતો કે સામું માણસ અંજાઈ જાય.

હર્ષદ મોટા એ વાતથી બરાબર વાકેફ હતા કે જો સામાવાળાને માન સમ્માન આપીશું તો વળતું મળવાનું છે. આટલા વર્ષોનો મોટલનો અનુભવ, પૈસા અને વાત કરવાની કુશળતા તેમના વ્યક્તિત્વને ઉજળું બનાવતું. હવે તો જાણ એમના હાવભાવ પરથી કળી શકાય કે કેટલી શાંતિ મુખ પર તેમજ અંતરમાં પ્રસરી રહી છે.

મેનેજરનો ફોન આવ્યો. નાહીને નિકળ્યા હતા. બરાબર વાત સાંભળી અને આવનાર ગ્રાહકને ચા પીવડાવવાનું કહ્યું , ‘બસ હું હમણા દસ મિનિટમાં આવું છું. તેમના આવતા પહેલા મેનેજરે બધી તપાસ કરી રાખી હતી. પાર્ટી તેમને વજૂદ વાળી લાગી હતી. મિસ્ટર વૉર્ડ પાસે ત્રણ મોટલ હતી. બધી મેનેજરની મારફત જ ચાલતી હતી. તેમનું કામ બરાબર થાય છે કે નહી તે જોવાનું રહેતું. આ મોટલ વિષે ખૂબ સારો અભિપ્રાય મળ્યો હતો. બધી તપાસ ઝિણવટ પૂર્વક કરીને આવ્યા હતા.

મિસ્ટર વૉર્ડ ચા અને બિસ્કિટને ન્યાય આપી રહ્યા હતા ત્યાં હર્ષદ મોટા આવ્યા. આવું સુંદર વ્યક્તિત્વ ધરાવતા ભારતિયને જોઈ મિ.વૉર્ડને આનંદ થયો. મેનેજરે તપાસ કરેલા બધા કાગળ જોઈને મોટાને થયું આ પાર્ટી સારી લાગે છે. તેમણે બધા કાગળ ફરીથી જોયા. અત્યાર સુધી ભાવ મૂક્યો ન હતો. ભાવની વાત આવનાર પાર્ટીને કેટલો રસ છે એ જોઈને કરવાની હોય. તેમાં બાંધછોડનો અવકાશ પણ રાખવો જરૂરી હતો. તેમના બધા કાગળિયા જોઈને હર્ષદ મોટાએ આખી મોટલ ફરીને બતાવી. મેનેજરે બતાવી હતી પણ વોર્ડને માલિકના મુખેથી બધી વિગત જાણવી હતી.

હર્ષદ મોટાએ બધી વિગત જણાવી. કોઈ પણ વાતમાં જુઠું બોલવું તેમના સ્વભાવમાં ન હતું. હવે જ્યારે ભાવની વાત આવી ત્યારે હર્ષદ મોટાએ ત્રણ ગણો ભાવ કહ્યો. આમ તો મોટલની કિમત કરતાં બમણો ભાવ વ્યાજબી ગણાય. પણ આ મોટલની ઘરાકી અને નામનાને કારણે વધારે દામ કહ્યા.

હવે ખરું કામ હતું. આખી મોટલનું ઈન્સપેક્શન કરાવવાનું. વાત આગળ વધી રહી હતી. મિ. વૉર્ડ ને લોકેશન અને રૂમોનું ઓક્યુપેશન ખૂબ આકર્ષક લાગ્યા હતા. હર્ષદ મોટાએ તેના દીદાર પણ સારા રાખ્યા હતા. એટલે તો સોનાના ઈંડા મૂકતી મરઘી જેવી પૂરવાર થઈ હતી.

બાળકો સાથે બેસીને પેટછૂટી વાત કરી. મિ, વૉર્ડ ખમતીધર છે. બેંકમાં તેનૉ લોન પાસ થવા માટે કોઈ તકલિફ પડવાની ન હતી. મિ. વૉર્ડ તો તેને જૉઇને મોટલના પ્રેમમાં પડી ગયો હતો. જેને ધંધાનો અનુભવ હોય તેઓ માણસ પારખુ હોય છે. ભલે મિ.વૉર્ડ સહુ પ્રથમ ગ્રાહક હતા, પણ ખમતીધર અને હોંશિયાર હતા.

હર્ષદ મોટાને થયું ,’લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે તો મોઢું ધોવા નથી જવું’. બધુ રંગે ચંગે પાર પડતા ત્રણ મહિના નિકળી ગયા. ત્યાં સુધીમા મોટાને પોતાની આંતરખોજની યાત્રા કરવાનો સમય મળ્યો. વાત પાકે પાયે થઈ પછી બધું કામકાજ મેનેજર કુશળતા પૂર્વક પાર પાડી રહ્યો હતો.

મિ.વોર્ડને એક પ્રશ્ન પૂછવો હતો. ‘શું હું તમારા મેનેજરને આ મોટલ ચલાવવા કહી શકું. ‘ ખુશી હર્ષદ મોટાના મુખ પર તરવરી રહી. તેમને કલેજે ટાઢક થઈ કે વર્ષો જૂની મેનેજરની નોકરી જતી નહી રહે. સહી સિક્કા થઈ ગયા. મનભાવતા પૈસા મળ્યા. પૈસાનો વહિવટ ખૂબ સાવચેતી પૂર્વક કર્યો. મોટા ભાગની મિલકત શાળા ,કોલેજ અને હોસ્પિટલોમાં આપી મંગળાને શ્રદ્ધાંજલી આપી.

હર્ષદ મોટાએ પોતાને માટે સુંદર બંદોબસ્ત કરી લીધો.મંદીરની નજી એક નાનું ત્રણ બેડરૂમનું ઘર લઈ લીધું. બાળકોએ ખૂબ આગ્રહ કર્યો તેમની સાથે રહેવા આવવા માટે. જેનો તેમણે ખૂબ સમજાવીને ઈન્કાર કર્યો. વર્ષો જૂનો તેમની મોટલનો એક નોકર ભારતિય હતો તેને પોતાને માટે રાખી લીધો. ઘર સંભાળે, કામકાજ કરે. તેને મોટા પર ખુબ પ્રેમ હતો. એટલે તો જરા મોટું ઘર લીધું વિશ્વાસુ હતો રસોઈ પાણી મંગળાએ શિખવ્યા હતા.

મોટેલ સામે છેલ્લી નજર નાખતા ગાડીમાં બેઠા. બે આંખમાં આંસુ તગતગી રહ્યા. મંગળા સાથે જોડાયેલી બધી યાદોને આહૂતિ આપી , મહેનત દ્વારા ઉભી કરેલી ઈમારતને અલવિદા કહી ચાલી નિકળ્યા.

દ્રષ્ટિકોણ 18: ગિનિસ રેકોર્ડ અને સંવર્ધન માતૃભાષાનું – દર્શના

"બેઠક" Bethak

મિત્રો હું, દર્શના વરિયા નાડકર્ણી તમને બેઠક ની “દ્રષ્ટિકોણ” કોલમ ઉપર આવકારું છું.  આ કોલમ ઉપર આપણે વિવિધ દ્રષ્ટિકોણ થી અને વિવિધ વિષયો ઉપર વાત કરીએ છીએ. ગયા અઠવાડિયે  ગિનિસ રેકોર્ડ દિવસ ઉજવાયો તેના નિમિતે તેના વિષે થોડી વાત કરીએ. વાર્ષિક પ્રકાશિત થતું The Guinness Book of World Records પ્રકાશન દુનિયા ના અવનવા રેકોર્ડ્સ ની નોંધ રાખે છે. બે મેકવાર્ટર ભાઈઓ એ તેની શરૂઆત 1954 માં કરેલ.

કેવી રીતે તેની શરૂઆત થઇ તે સાંભળો. 1951 માં, ઇંગ્લેન્ડ માં, સર બીવર જે ગિનિસ બીયર નો ધંધો ચલાવતા હતા તે પક્ષીઓના શિકાર માટે ગયા. ત્યાં કોઈની સાથે તે દલીલ માં ઉતાર્યા કે વિશ્વ માં ક્યુ પક્ષી સૌથી વધુ ઝડપી હતું। તેમણે ઘરે જઈને ચોપડીઓ માં આ માહિતી ગોતવા માટે ખુબ પ્રયત્ન કર્યો અને તેમને લાગ્યું કે આવી માહિતીઓ ની નોંધ ક્યાંય નથી. તેમના એક કાર્યકરે તેમને બે ભાઈઓ જે માહિતી એકઠી કરવાનો શોખ ધરાવતા હતા તેમનો સંપર્ક કરવાનું કહ્યું અને તેમની વાતચીત…

View original post 549 more words