મોટલ ૬આજે કેમે ય કરીને આંખ ખુલતી ન હતી. રાતમાં થયેલી ધમાલથી હર્ષદ મોટા પરેશાન હતાં મોટલના ધંધામાં પૈસા સારા બનતા હતાં પણ સાથે જુવાની રોળાઈ જતી લાગી. કામનો બોજો ઘણો રહેતો. ભલેને માણસો રાખ્યા હોય પણ આ ધંધો ૨૪ કલાકનો. ક્યારેય બંધ ન હોય. સૂરજ રજા પાડે, ચાંદ અમાસને દિવસે ગેરહાજર હોય પણ આ મોટલ ૩૬૫ દિવસ ૨૪ કલાક ખુલ્લી હોય.
સૂરજ ભલે ઉગે કે ન ઉગે યા વાદળ પાછળ સંતાયો હોય, મોટલમાં તો બારણું ખૂલે, ઘંટી વાગે એટલે સમજી જવાનું કોઈ નવો ”મુસાફર” આવ્યો છે. આ મોટેલની જગ્યા નસિબવાળી હતી કે મોકાની હતી, એ કહેવું મુશ્કેલ થતું ?કદાચ બન્ને સાચા હશે. મોટલમાં લખલૂટ પૈસા બનાવી હર્ષદ મોટાએ ગામમા મમ્મીની યાદમાં હોસ્પિટલમાં એક આખો માળ લઈ લીધો. જ્યાં જરૂરત મંદોને મફતમાં સુંદર સગવડ મળતી. આમ હર્ષદ મોટા, સમાજમાં નામ માટે નહી પણ દિલથી ફાળો આપતા. ઘણીવાર અનામી દાન પણ કરતા.
પિતાજીના નામ પર અદ્યતન સુવિધાવાળી પ્રાથમિક શાળા બંધાવી. આમ બે હાથે પૈસા વેરતા પણ સાથે મજૂરી પણ કરવી પડતી હતી. તેમના માતા અને પિતાએ સાધારણ સ્થિતિમાં તેમને ઉછેર્યા હતા તે બરાબર યાદ હતું. આજે પૈસો તેમના દિમાગ પર નહોતો ચડ્યો. તેઓ જાણતા હતા, આંબાને કેરી આવે ત્યારે નમે છે, ટટ્ટાર ઉભો નથી રહેતો.
આમ બે હાથે પૈસા વેરતા પણ સાથે મજૂરી પણ કરવી પડતી હતી. નસિબ જોગે અર્ધાંગિની ખૂબ સુંદર અને સમજણવાળી પામ્યા હતા. તેમની સાથે ખભે ખભો મિલાવીને કામ કરતી. મોટાને બાળકો તરફથી કોઈ ફરિયાદ ન રહેતી.
ખેર હજુ દસેક વર્ષ ધંધો ચલાવવો હતો. એમ લાગતું કે મોટલની પાછળ જે અંજીરનું ઝાડ છે, તેના પર અંજીર ઓછા આવે, પણ ડોલરના પાંદડા વધારે જણાય છે. હવે આ ડોલર આપતું ઝાડ એકદમ કેમ વાઢી નખાય. સખત ઠંડીના દિવસો હતાં. પાણીની પાઈપ બરાબર કપડાંથી અને ટેપથી વિંટાળી હતી. ઘરાકી એકદમ ઓછી હતી. ઠંડીમાં થીજેલો નાયગરા ફોલ જોવા લોકો આવતા પણ આવી કાતિલ ઠંડીમાં , કોઈ હિમત ન કરે. આવ્યા પછી મોટલની રૂમમાંથી કામકાજ પતાવતા. જ્યારે દારૂના નશામાં ધુત લોકો આવતા તેમને ખાસ ખૂબ કડક કોફી પિવડાવી તેમનો નશો ઉતારી રૂમમાં મોકલતા. ઘણીવાર આવા દારૂડિયા મનોરંજન પુરું પાડતા. તો કોઈવાર બિભત્સ ગાળો પણ બોલતા. છતાં તેમના ઉતારૂઓની કાળજી કરતા. જેને કારણે કામ કરનાર માણસોને ‘ટીપ’ ભરપૂર મળતી. માણસો પણ ખુશ અને ધંધો પણ જોરદાર. આ અમેરિકાની બલિહારી છે. મહેમાનોની સગવડ સાચવો, તેમને ખુશ રાખો , માણસો જરૂર સારો અભિપ્રાય આપશે અને ધંધો ધિકતો રહેશે.
હર્ષદ મોટા બરાબર ચેકિંગ રાખતાં કે હિટર બરાબર ચાલે છે ? ઠંડી ખૂબ હતી. છેલ્લા થડાક દિવસોથી તો ઊષ્ણતામાન ૦, કે માઈનસમાં રહેતું. મોટલમાં રહેનારને ગરમ પાણી બરાબર મળે છે?કોફી ,હૉટ ચોકલેટના પડીકા પૂરતા છે. આમ બધી બાબતની ચોકસાઈ કરતા.
તેમને ત્યાં આવનારને જરા પણ તકલિફ પડવી ન જોઈએ. ડોલર સાથે ઈજ્જત ખૂબ કમાયા હતા. પાંચમાં તેમનું નામ પુછાતું. જ્યારે ભારતિય મેળાવડા માટે કોઈ પણ ફંડ લેવા આવે તો સામેથી પૂછતા ,’તમે કહો એટલા આપું”. આવી તેમની વર્તણુકને કારણે એમના સમાજમાં નામ પણ કમાયા હતા. આવનાર માણસ ખુશ થઈને જતા. હર્ષદ મોટાને થતું, આ દેશમાં આટલી મિલકત રળ્યો છું તો પછી મારે પણ માથા પરથી આ દેશની માટીનું ઋણ ઉતારવું જોઈએ. ભારત મારી જન્મભૂમી છે, અમેરિકા મારી કર્મભૂમી. કૃષ્ણની જેમ મારે બે માતા છે. આવા ઉમદા વિચાર ધરાવનાર વ્યક્તિ હમેશા આપીને બમણી ખુશી મેળવતી. ધર્મ પત્નીનો સહયોગ સોનામાં સુગંધ ભળે તેવો હતો. યાદ રહે, ધર્મીને ઘેર ધાડ પડે.
સાંજના કોલેજથી આવતાં તેમનો મોટો દીકરો બરફના તોફાનમાં સંડોવાયો. ક્રિસ્ટમસની રજા પડવાને બે દિવસની વાર હતી. ગાડી સ્કીડ થઈને ડીચમાં પડી. સેલ ફોનથી ટો ટ્રકવાળાને ફોન કરી જણાવ્યું. એમના ફોનમાં સગવદ હતી દીકરાનો અકસ્માત ક્યાં થયો છે તે જાણી શક્યા. દીકરાએ તો માત્ર ઈમરજન્સીનું બટન દબાવી સંદેશો પહોંચાડ્યો હતો. ગાડી ભલે ટોટલ થઈ પણ દીકરાને ઉની આંચ આવી ન હતી .
રસ્તા પર બરફ જામેલો હોય ત્યારે કોઈ ગાડીનો ડ્રાઈવર હોંશિયારી ન મારી શકે. ગમે તેવો કુશળ યા અનુભવી ડ્રાઈવર હોય. ગાડી જ્યારે સ્કીડ થાય ત્યારે નાસ્તિકના મોઢામાંથી પણ “હે ભગવાન તું બચાવ” શબ્દો નિકળી પડે. ગાડી પોતાના મિજાજ પ્રમાણે ફરે. એ ઋતુમાં એક ફાયદો બધા ગાડીના ચાલકો ગાડી ખૂબ ધીમી ચલાવે જેને કારણે બીજી ગાડીને ભટકાવાનો પ્રસંગ જવલ્લે જ બને !
દીકરો તો હેમખેમ ઘરે આવ્યો. ગાડીને ટો કંપનીવાળા લઈ ગયા. ખાઈ પીને રાતના ગપ્પા મારવા બેઠા હતાં. દીકરો બધી વાત વિગતે કરતો હતો. મંગલાએ કહ્યું,’ બેટા હવે ચિંતા ન કર, ગાડી તો નવી આવશે. તને કાંઈ નથી થયું એ વિચાર કર’.
ગાડી ‘ટોટલ” કરી. બે દિવસમાં નવી ગાડી આંગણે આવીને ઉભી રહી. ઈન્શ્યોરન્સ વાળા શું પૈસા આપશે એની ચિંતામાં દીકરો ગાડી વગર ન રહી શકે. જીવનનું ચગડોળ ઘડી ઉપર ઘડી નીચે. ગાડી લાવવાનો લહાવો માણવા પણ ન મળ્યો. એ રાતના બાર વાગે ઓચિંતુ ‘ફાયર એલાર્મ” આખી મોટલમાં ગુંજી રહ્યું’.
રૂમ નંબર “૨૧૨” વાળૉ સિગરેટ પીતા પીતા સૂઈ ગયો હતો. ભર ઉંઘમાં હતો, જ્યારે ફાયર એલાર્મ વાગ્યું ત્યારે જાગ્યો. તેની અને બાજુવાળાની રૂમ ભડકે બળી રહી હતી. ‘૯૧૧’ ને ફોન કર્યો. ફાયર ટ્રક આવીને આગ હોલવવા માટે મથી રહી. બીજી રૂમોમાં આગ ફેલાય નહી તેના પ્રયત્નો ચાલુ રહ્યા.
“૨૧૦” નંબરમાં એક યુગલ નાની બે વર્ષની બાળા સાથે હતા. તેમના રૂમમાં આગ અને ધુમાડો પુષ્કળ હોવાને કારણે નાની બાળકી ગુંગળાઈ રહી હતી. તેના મમ્મી અને પપ્પા ખૂબ ચિંતાતૂર હતા. એમબ્યુલન્સમાં તે બાળાની સારવાર કરી રહ્યા. બે જ મિનિટમાં તેને લઈને હૉસ્પિટલ પહોંચી ગયા. નસિબ સારા હતા કે ‘પિડિયાટ્રિશ્યન” કોલ પર હોવાને કારણે હોસ્પિટલમાં હાજર હતો. તરત તેને સારવાર આપી અને દસ મિનિટમાં તો તે ખતરાથી બહાર જણાઇ. બાળકીના પપ્પા અને મમ્મીનો શ્વાસ હેઠો બેઠો.
હવે જે રૂમમાંથી આગની શરૂઆત થઈ હતી, તે યુગલ ઈંગ્લેંડથી ફરવા આવ્યું હતું. બન્ને જણા થોડું દાઝ્યા હતા. તેમને તાત્ત્કાલિક સારવાર આપી ભય મુક્ત કર્યા. આવીને ઓફિસમાં બેઠા હતા. ફાયર બ્રિગેડવાળા તનતોડ મહેનત કરી આગને કાબૂમાં લેવાનો પ્રયત્ન આદરી રહ્યા. નસિબ સારા હતા, ઠંડીને કારણે આગ જલ્દી કાબૂમાં આવી ગઈ. પવન પણ ન હતો. ૨૧૦ અને ૨૧૨ નંબરની રૂમો ને ખૂબ નુક્શાન પહોંચ્યું હતું.તેની નીચેનાં રૂમો પણ આગની ઝપેટ્માં આવેલી હતી, અને તેના ઉપરના બંને ફ્લોરમાં ધુમાડો લાગ્યો હતો
આ આખા પ્રસંગ દરમ્યાન હર્ષદ મોટા ખુબ હિંમતથી ઉભા હતા અને મુસાફરો ને પ્રાથમિક સારવાર આપતા હતા હતા. જીવનમાં પહેલી વાર આમ આગ લાગ્યાનો અનુભવ થયો હતો. તેમાંય પાછી પોતાની મોટલમાં ! માનવીની ધિરજની પરિક્ષા ત્યારે જ થાય જ્યારે આફત આવે. શિયાળાની કડકડતી ઠંડીમાં બહાર જવું તેમને ફાવતું નહી. અંગ્રેજી ભલે ગમે તેટલું ધંધા માટે બોલતા હોય પણ આવી રીતે આગ હોલવવાવાળા સાથે ફાવશે કે નહી તેની તેમને ખાત્રી ન હતી. રાતપાળી વાળા મેનેજરને આંખથી કહ્યું, ‘યુ હેન્ડલ ઈટ’.
તેમનો રાતનો પેલો કાળો મેનેજર બધું સંભાળી રહ્યો હતો. અમેરિકન માણસોને રાખવાનો આ મોટો ફાયદો છે. તેમને બધા માણસો સાથે વાત કરતા આવડે. કાળા જોઈને કોઈ માઈનો લાલ રાતના સમયે “હોલ્ડ અપ” કરવા પણ ન આવે. હર્ષદ મોટાની હોંશિયારીને કોઈ ન પહોંચે. તેમને ‘કયા પાણીએ દાળ ચડાવવી” બરાબર આવડી ગયું હતું.
બીજો કાળો મનેજર બ્રુશ ખુબ પહોંચેલો હતો હતો. હર્ષદ મોટા તેને હમેશા ખુશ રાખતા. તેની સાથે માથાઝિક કરતા નહી. તેમને પાછળ રહેવાનું ‘ક્વાટર્સ’ પણ આપું હતું. ફાયરબ્રિગેડ વાળા કામ આટોપીને જતા હતા, ત્યારે બધી વિધિ ડ્યુટી પર હતો એ મેનેજરે બજાવી. ફાયર બ્રિગેડવાળા અકસ્માતને કઈ નજરે જોઈને રિપોર્ટ લખતા હતા તેના પર ચાંપતી નજર રાખતો હતો. કામ પતાવ્યા પછી બધાને ગરમા ગરમ ફ્રેશ કોફી પિવડાવી અને સ્વીટ રોલ્સ આપ્યા.
ઈન્શ્યોરન્સવાળા પણ માથા પર આવીને ઉભા હતા. અક્સ્માતની ખૂબ ઝિણવટપૂર્વક તપાસ આદરી. ભલેને તમે ગમે તેટલું પ્રિમિયમ ભરો, તેમને પૈસા આપતી વખતે પેટમાં ચૂંક આવે. લગભગ દસ દિવસ સુધી માથાનો દુઃખાવો ચાલ્યો. એક રીતે તેમના પેટમાં શાંતિ હતી. ઇન્શ્યોરન્સનું પ્રિમિયમ દર મહિને ઓટોમેટિક પેમેન્ટને કારણે ભરાતું હતું .
હર્ષદ મોટાને અને મંગલાને દીકરાના એક્સિડન્ટની કળ પણ વળી ન હતી, ત્યાં પાછી મોટલમાં લાગી આગ ! પતિ અને પત્ની બન્ને રઘવાયા થઈ ગયા હતા. પૈસા કમાવા તેમને માટે ડાબા હાથનો ખેલ હતો. કિંતુ સવારથી સાંજ સુધી લોકો આવતા અને જુદી જુદી રીતે જાંચ પડતાલ કરતા. અંગ્રેજી બોલવામાં ફાંફા પડતા. પેલા કલ્લુ મેનેજરને ઓવર ટાઈમ આપ્યો.ીને તો મઝા પડી ગઈ.
બીજા દિવસથી પોલિસના ચક્કર ચાલુ થઈ ગયા. આગ લાગવાનું ચોખ્ખું કારણ ખબર હતી. ઈંગ્લેંડથી આવેલા કપલે પોતાની ભૂલ કબૂલ કરી હતી. તેમનો નાયગરા ફરવા જવાનો મુડ ઉડી ગયો હતો. નાનીબાળા વાળું કપલ દીકરીને લઈને પાછું આવ્યું. ભલું થજો એ દિવસે તાપમાન થોડું સારું હતું એટલે સહુને રૂમ બદલવામાં બહુ તકલિફ ન પડી. મોટલના માણસોએ દિલથી કામ કર્યું. મહેમાનોને અગવડ ન પડે તેનું ધ્યાન રાખ્યું.
બીજે દિવસે હર્ષદ મોટાએ પેલા કલ્લુ મેનેજરનો આભાર માન્યો. હવે તેમને વિચાર કરવાની ફુરસદ મળી. કેટલું નુકશાન થયું છે, તેનું અસેસ્મેન્ટ કરવા માણસો આવ્યા. ફાયરનો ઈન્શ્યોરન્સ હતો. ડિડક્ટેબલ, ૫૦૦૦ ડોલર ભરવાના હતા. હર્ષદ મોટાને એ મેનેજરની ખૂબ જરૂર હતી.
ઈંગ્લેંડથી આવેલી પાર્ટી જોરદાર હતી. તેમણે ૫૦૦૦ ડોલર તેમજ આટલી બધી તકલિફ પડી તેન પેટે બીજા ૫૦૦૦ ડોલર આપવાની તૈયારી બતાવી. અરે જેની બાળકી માંદી પડી હતી તેમને પણ ખૂબ દિલગીરી બતાવી. તેમની દીકરીના હાથમાં ૨૦૦૦ ડૉલર આપ્યા. ભૂલ પોતાની હતી જેને કારણે આ બધો તાયફો થયો હતો. હર્ષદ મોટાને આ બધું સમારકામ કરાવવામાં સમય લાગશે. જેને કારણે થોડી ધંધા પર પણ અસર થશે.
મંગલાની તો બુદ્ધિ બહેર મારી ગઈ . પહેલાં દીકરાની ગાડીનો બરફના તોફાનમાં અકસ્માત. ઉપર છોગાની મોટલમાં આગ. બહાદૂરી બહારથી બતાવતી હતી. આમ અણધારી આફત આવે ત્યારે સુનમુન થઈ જતી. આખરે હતું તો ‘ભારતનું બૈરું’. ક્યાં ગામડા ગામમાં મોટી થઈ હતી. એતો અનુભવે જીવનમાં ઑપ આવ્યો હતો. હર્ષદને તેનું પણ ધ્યાન રાખવું પડતું
મૉટલના ધંધામાં જેમ પૈસા બને તેમ મુસિબતોનો સામનો પણ કરવો પડે. ઠીક છે આ માણસ સારો હોવાથી બધું થાળે પડ્યું. હવે કામ ક્યારથી શરૂ થાય તેની રાહ જોવાની હતી. ઈન્શ્યોરન્સવાળાના પૈસા આવશે એટલે કાળજે ટાઢક હતી. મનમાં હરખાયા કે બે પૈસા બચશે. ગાંઠનું ગોપીચંદન નહી કરવું પડે.
હર્ષદ મોટાએ એ યુગલ અને બાળકીના એક પણ પૈસા ન લીધા. તેઓ લગભગ પાંચ દિવસ રોકાયા હતા. બાળકીને જે હેરાનગતિ થઈ એ માટે ખૂબ દિલગિરી વ્યક્ત કરી. તેમને ખાસ લક્ઝરી ગાડી કરી આપી નાયગરા ફેરવ્યા. બાળકીને ખુશ કરવા ઘણા બધા રમકડાં અને કપડા ભેટમાં આપ્યા. યુગલે ખુશ થઈને વિદાય લીધી.
